Leraren hebben de afgelopen jaren veel lesmaterialen voor eigen gebruik ontwikkeld, en zijn bereid om deze breed en gratis beschikbaar te stellen. Dat blijkt nu al uit de inventarisatie van beschikbare schoolboekvervangende materialen die de Open Universiteit in augustus 2008 is gestart. Naast de inventarisatie, wil de Open Universiteit ook de scholen en leraren ondersteunen bij het breed toegankelijk maken van hun lesmateriaal via internet. Binnen een paar weken zijn er al vijf complete lesmethodes voor o.m. natuurkunde, scheikunde en biologie  (onderbouw én bovenbouw) door leraren vrijgegeven.

Goed basismateriaal

De Onderwijsraad adviseerde deze week de overheid in haar rapport ‘Onderwijs en open leermiddelen’ om de koers te richten op digitale leermiddelen die vrij toegankelijk zijn en die leerkrachten naar behoefte kunnen ‘arrangeren’, aanvullen of veranderen. Het Ruud de Moor Centrum van de Open Universiteit wil met de inventarisatie de onderwijswereld een beeld geven van de hoeveelheid materialen die door scholen zelf zijn ontwikkeld, soms met subsidie. En dan gaat het niet om een aanvulling op bestaande lesmethodes van uitgevers, maar om (delen van) methodes die kerndoeldekkend zijn. De verwachting is dat er veel goed basismateriaal aanwezig is, per slot van rekening worden de bekende lesmethodes van uitgeverijen ook door leraren geschreven.

Basisinfrastructuur

Begin 2009 is de inventarisatie afgerond. Het Ruud de Moor Centrum (RdMC) wil dan tegelijkertijd een basisinfrastructuur voor de gratis verspreiding van schoolboekvervangende materialen in de lucht hebben. De reeds beschikbare vakdidactische kennisbanken van het RdMC ter ondersteuning van de professionalisering van leraren zullen hier ook aan gekoppeld worden. Scholen en leraren kunnen er dan voor kiezen om gratis methodes in te zetten, die ze eventueel ook nog op maat van hun leerlingen kunnen maken. Het uitgangspunt bij het ter beschikking stellen is immers dat met respect voor het auteursrecht het lesmateriaal aangevuld en verrijkt kan worden. De basisinfrastructuur voorziet in innovatieve protocollen voor het inbrengen van nieuw materiaal, het veranderen van bestaand materiaal, het ondersteunen van het gebruik, het inzetten van leergemeenschappen, en de beoordeling en evaluatie van materialen.

Ervaring met ‘open educational resources’

Het Ruud de Moor Centrum ontwikkelt materialen voor het onderwijs die gratis door leraren gebruikt kunnen worden in de (professionalisering van hun) dagelijkse werkzaamheden.. De Open Universiteit heeft zowel nationaal als internationaal een voortrekkersrol op het gebied van open leermaterialen of – zoals men dat internationaal noemt – ‘open educational resources’. Sinds december 2006 biedt de Open Universiteit gratis korte cursussen voor zelfstudie aan via internet, variërend van ‘Literair lezen’ tot ‘Evolutie voor psychologen’. Een aantal middelbare scholen maakt hier weer gebruik van in hun onderwijs.

Inventarisatie

Leraren en scholen kunnen de komende maanden nog steeds het bestaan van zelfontwikkelde lesmaterialen doorgeven voor de inventarisatie bij het Ruud de Moor Centrum, t.a.v. Darco Jansen (darco.jansen@ou.nl).