Recente berichten in de media wezen weer op het gebrek aan motivatie bij Nederlandse leerlingen. Hierin worden de leerkrachten vaak aangewezen als degenen die de leerlingen moeten motiveren of gemotiveerd moeten houden. Veel docenten worstelen met de vraag wat ze hieraan kunnen doen. Promovendus Arnout Prince deed hier onderzoek naar en hoopt hierop te promoveren aan de RUG op 26 juni a.s.

Prince concludeert dat het langdurige positieve effecten op de motivatie van leerlingen heeft als leerkrachten samenwerken om een zo goed mogelijke pedagogische interactie met leerlingen te bewerkstelligen en als die leerkrachten daarin gesteund worden door onder meer de schooldirectie.

Twee interventiemethoden

Prince testte twee interventiemethoden onder VMBO-leerkrachten. Een combinatie van het aanleren van leerstrategieën met het optimaliseren van de pedagogische relatie tussen de leerkracht en de leerling bleek een positief effect te hebben op de motivatie van de leerlingen. Wanneer leerkrachten studenten leren plannen en evalueren, maar ook met collega’s overleggen over hoe ze hun lesgeven kunnen instellen op individuele behoeftes van leerlingen, heeft dit, zelfs op lange termijn, een positief effect op de motivatie van de leerlingen.

Professionalisering onmisbaar

Het onderzoek van Prince onderstreept ook het belang van professionalisering van leerkrachten. 'Aangezien de leerkrachten voortdurend de kwaliteit van de interactie met leerlingen moeten blijven monitoren, en hun interactie moeten blijven aanpassen aan voortdurend wijzigende situaties, is professionalisering van leerkrachten, het liefst schoolbreed georganiseerd en ondersteund, onmisbaar,' aldus de onderzoeker.

Veranderingen vergen draagvlak

Prince laat verder zien dat het veranderen van het onderwijs geen simpele opdracht is. Een enkele docent kan geen langdurige verandering teweegbrengen. Doordat in het onderwijs vanaf meerdere niveaus invloed uitgeoefend wordt op de leerkrachten, is het belangrijk dat nieuwe, succesvolle aanpakken, bijvoorbeeld om de motivatie van leerlingen te stimuleren, met stevig draagvlak onder alle betrokkenen ingevoerd worden alvorens ze op lange termijn kunnen werken. 

Achtergrondinformatie
Het promotieonderzoek 'Motivation: how to tame the elephant in the classroom? A study aimed at understanding motivation and testing the effect of interventions on the motivation of students in pre-vocational education' is uitgevoerd aan de Rijksuniversiteit Groningen en gefinancierd door de Programmaraad voor het fundamenteel onderwijsonderzoek, een onderdeel van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) .