Jongeren vinden de Nederlandse taal erg belangrijk, maar gaan er wel op een andere manier mee om dan vorige generaties. Als het er minder toe doet, gaan ze er soepeler mee om. Dit en meer blijkt uit onderzoek van de Nationale Jeugdraad, in samenwerking met de Nederlandse Taalunie en het Vlaamse jongerenblad Maks!

Nederlands is voor Nederlandse en Vlaamse jongeren uit het voortgezet/middelbaar onderwijs de belangrijkste taal en ze geven massaal aan dat ze die taal goed willen beheersen. Ze vertrouwen daarvoor op hun leraren, op woordenboeken en op de spellingcontrole op hun computer. Ook vinden ze het vaak goed als ze door klasgenoten worden gecorrigeerd als ze iets verkeerd uitspreken. Ook lezen vinden jongeren belangrijk, omdat ze hiermee hun woordenschat vergroten (57%).

Tegelijkertijd maken jongeren ook veel taalfouten en weten zij taalfouten bij anderen niet te herkennen. Wanneer we tien zinnen voorleggen, waarvan er acht fout zijn, vindt een derde van de jongeren de taalfout niet erg. Vier op de tien jongeren vinden deze fouten wel erg dom.

Ruim negen op de tien jongeren vinden goed Nederlands spreken en schrijven alleen belangrijk als het noodzakelijk is. Bijvoorbeeld in formele situaties, als ze zichzelf moeten presenteren of bij een beoordeling. Vooral tijdens een spreekbeurt (92%) of een sollicitatie (96%) willen jongeren zich mondeling goed kunnen uitdrukken. Schriftelijk geldt dit vooral bij een verslag (94%) of sollicitatiebrief (94%). Als het er minder toe doet, gaan ze er soepeler mee om.

Jongeren stemmen hun taalgebruik af op de ontvanger. Vrijwel alle jongeren spreken met volwassenen beleefder dan met vrienden. Onder elkaar spreken ze vaker Engels en straattaal. Ook dialect en scheldwoorden komen hierbij vaker voor. Antilliaans en Surinaams zijn duidelijk terug te zien in de Nederlandse straattaal. Vlaamse jongeren gebruiken eigen straattaal, met invloeden van het Italiaans, Grieks en Turks. Sms- en msn-taal van Nederlandse en Vlaamse jongeren lijken erg op elkaar.

Het onderzoek ‘Jongeren & de Nederlandse taal’ is gehouden bij een betrouwbaar panel van 1783 Nederlandse én Vlaamse jongeren. Het is uitgevoerd door de Nationale Jeugdraad in samenwerking met de Nederlandse Taalunie en het Vlaamse jongerenblad Maks! Het panel bestaat uit scholieren uit het voortgezet en beroepsonderwijs en geeft suggesties voor alternatief en beter beleid.

De onderzoeksresultaten van ‘Jongeren & de Nederlandse taal’ zijn te downloaden via www.jeugdraad.nl en te bestellen via communicatie@jeugdraad.nl. Meer informatie over de Taalunie is te vinden op www.taalunieversum.org.