Dat privacy in het onderwijs een heet hangijzer is, werd het afgelopen half jaar pijnlijk duidelijk. De Tweede Kamer zoekt naar een oplossing en heeft vandaag voor de vaste Kamercommissie Onderwijs het bedrijf Digiloket uitgenodigd. De vier vaders die hierachter zitten, bedachten ‘Schoolpoort’. Deze ‘digitale kluis’ voor leerlingen lost niet alleen het privacy probleem op, maar stimuleert ook talentontwikkeling van leerlingen en vereenvoudigt het werk van scholen. De basis is een rigoureuze wijziging van het systeem: maak de leerling zelf eigenaar van zijn onderwijsgegevens. 

Eind vorig jaar lekte een rapport uit dat het ministerie van OCW door PwC heeft laten uitvoeren, waaruit bleek dat scholen welwillend zijn, maar dat het in de praktijk vaak misgaat. Niet veel later barstte de bom toen RTL Nieuws ontdekte dat scholen persoonsgegevens delen met grote uitgevers. Ook werd er een lek ontdekt in een van de servers van Basispoort. Duidelijk werd dat de huidige gebruikte informatiesystemen kwetsbaar, onveilig, inefficiënt en niet transparant zijn. 

Privacy issue – Alsof jouw LinkedIn account wordt beheerd door je baas

Hoewel er sindsdien stappen zijn gemaakt, is het bedrijf Digiloket van mening dat het huidige systeem drastisch omgegooid moet worden. Hun oplossing, Schoolpoort, is een digitale kluis die eigendom is van de leerling. Hierin worden alle onderwijsgegevens gedurende de schoolcarrière van de leerling overzichtelijk verzameld. De leerling (of tot 16-jarige leeftijd, de ouders) krijgt de sleutel tot de kluis en daarmee toegang tot het beheer van zijn gegevens. De leerling is dan zelf verantwoordelijk voor het delen van de gegevens met de overheid en bepaalt zelf of zijn gegevens worden gebruikt voor zaken als het vervaardigen van lesmateriaal of het verbeteren van toetsen en examens of voor het delen van bepaalde gegevens met uitgevers. “Volgens ons is de basis van het probleem dat scholen nu nog alle onderwijsgegevens in beheer hebben. Zelf ben je dus geen eigenaar van je leerresultaten, zoals CITO-uitslagen.” Een raar principe, aldus Peter Paul Laumans, een van de vier initiatiefnemers. “Het is jóuw school portfolio. Het is alsof jouw LinkedIn account wordt beheerd door je baas.” 

Onderwijsparticipatie – meer dan twee keer een tien-minuten-gesprek

De vier initiatiefnemers, alle vier vaders en jarenlang actief in het onderwijs bedachten uit onvrede Schoolpoort. Zij misten betrokkenheid bij de opleiding van hun kinderen en vroegen zich hardop af wat er met de gegevens van hun kinderen gebeurde. Jeroen Schutz, oprichter van Digiloket: “We zagen de gegevens van onze kinderen terug in soms wel 10 verschillende systemen, maar bijvoorbeeld ook op Facebook en Twitter. Goedbedoeld, maar niet wenselijk. Privacy en procesverbetering in het onderwijs was de aanleiding voor de ontwikkeling van Schoolpoort, maar we zagen ook dat waardevolle informatie niet optimaal werd gebruikt en gedeeld. Op dit moment wordt je als ouders slechts op een paar momenten betrokken bij de vorderingen van je kind: tijdens een tien-minuten-gesprek of snel even tussendoor op het schoolplein.” 

In Schoolpoort wordt de informatie overzichtelijk verzameld en verhuist deze in de digitale kluis mee met de leerling gedurende de gehele onderwijscarrière. Nu gaan onderwijsgegevens nog eenvoudigweg verloren omdat de (informatie)systemen van basisonderwijs, voortgezet onderwijs en hoger onderwijs niet goed op elkaar aansluiten. In plaats van ad-hoc informatie – een printje tijdens een oudergesprek – krijgen ouders over meerdere jaren inzicht in de totale ontwikkeling van een kind. Zo kunnen ze zien waar het talent van een kind tot uitdrukking komt en wat een kind nodig heeft. 

Succesvolle pilots – leerkrachten zijn geen administratief medewerker meer

Schoolpoort is een laagdrempelig alles-in-een-systeem dat werd ontwikkeld in nauw overleg met ouders, leerkrachten en schoolbesturen. Honderden scholen meldden zich aan voor de pilot en meer dan 75 onderwijsinstellingen nemen deel aan de uitgebreide pilotfase. De reacties zijn uitermate positief. Een van de pioniers, Nelleke Deelen-Geuze, verenigingsdirecteur van 14 basisscholen in de gemeentes Stichtse Vecht en Ronde Venen, vertelt over haar ervaringen tot nu toe: “Ouderbetrokkenheid staat hoog op ons lijstje, maar we worstelden hoe we dit ‘educatief partnership’ in de praktijk moesten invullen. Met Schoolpoort zien we dat leraren en ouders sneller en beter met elkaar schakelen omdat ze dezelfde informatie tot hun beschikking hebben. Daarnaast is het een ontlasting van het personeel. Omdat we met één gebruiksvriendelijk systeem werken, met één login, voelen leerkrachten zich geen administratief medewerker meer. Zo kunnen we ons meer concentreren op onze kerntaak: goed onderwijs en is het zelfs een besparing in het budget.” 

Internationale interesse

De activiteiten van Digiloket blijven niet onopgemerkt bij investeerders. Onlangs ontving het bedrijf extra financiering en inmiddels is er ook vanuit het buitenland interesse getoond voor de applicatie.