Ongeveer 25% van de leerlingen in de derde klas van het voortgezet onderwijs zit op een ander niveau dan hun basisschooladvies. In relatie tot het advies op grond van de po-eindtoets geldt dat voor ongeveer 30% van de leerlingen. Het schooladvies blijkt dus een betere voorspeller van het onderwijsniveau dan de eindtoets. Vooral kinderen van lager opgeleide ouders, kinderen van ouders met een niet-westerse achtergrond en jongens zitten op een ander niveau.

Over de leerjaren heen is de voorspellende waarde van beide adviezen vrij constant, blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (2019). De onderzoekers maakten gebruik van data over meerdere leerjaren, afkomstig van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Het lijkt erop dat (basis)scholen de potentiële leerprestaties van sommige leerlingen structureel onderschatten. Dat geldt vooral voor leerlingen die het advies voor vmbo-basis of vmbo-kader krijgen. Zij zitten na drie leerjaren in het voortgezet onderwijs vaker op een hoger niveau dan leerlingen met een ander advies.

Uit eerder onderzoek (2016) bleek al dat uiteindelijk 19% van de leerlingen in de vierde klas van het voortgezet onderwijs op een lager onderwijsniveau zit dan het basisschooladvies. En 13% zit op een hoger onderwijsniveau dan geadviseerd. In totaal is een op de acht leerlingen een keer blijven zitten in de eerste drie leerjaren van het voortgezet onderwijs.

Schooladvies leidend bij overgang po-vo

Met ingang van schooljaar 2014-2015 is bij wet niet langer de eindtoets leidend voor plaatsing in het voortgezet onderwijs, maar het advies van de leerkracht. De eindtoets wordt nog wel verplicht afgenomen als onafhankelijk hulpmiddel. Dit gebeurt pas nadat de leerlingen het schooladvies door de leraar hebben ontvangen. Het advies van de leraar kan alleen naar boven worden bijgesteld op basis van de resultaten op de eindtoets.

Bekijk hier het volledige artikel.